Doğum Günü İçin Sürprizler

işlemelerinin tarihi çok eskiye dayanmaktadır. Anadolu ve çevresi el sanatları yönünden oldukça zengin bir koleksiyona sahiptir. Bu el sanatlarının arasında Antep işlemelerin de ayrı bir yeri vardır.

Antep işi Doğum Günü İçin Sürprizler kadınının kendine has inceliklerini, yaratıcı gücünü yansıtan ve Antep ilinin adıyla anılan işlemelerimizden biridir. Bunun nedeni de Antep ilinde daha çok uygulanmasıdır (Sönmez, 2005:1).

Ayrıca bu işlemeler yüzyıllardan beri Antepli hanımların göz nuru dökerek yaptıkları, sanatsal değere sahip işlemelerdir (Sönmez, 2005:1).
2.3.1.1.Antep İşi İşlemeciliğinin Önemi

Her evde gerek zevk ve gerekse ticaret amacıyla yapılan Antep işlemeleri, yöre halkının, çeyiz hazırlama adetlerinin en önemli bölümlerinde birini oluşturmaktadır (Sönmez, 2005:1).

Bunun dışında Gaziantep işlemeleri artık genç kızların ve hanımların boş zamanlarında işleyerek sandığa attıkları bir çeyiz eşyası olmanın dışında, yurt ekonomisine katkı sağlayan bir sanat dalı olarak karşımıza çıkmaktadır (Sönmez, 2005:1).
2.3.2.Dokumalar

El sanatları bir milletin kültür ve genel yapısının en önemli ve en belirgin belgelerinden biri sayılmaktadır. Yüzyıllar boyu, toplumumuzun yaşam zevkini, duygu ve düşüncelerini vs. ve buna bağlı olarak da sanat anlayışını bünyesinde toplayan, aksettiren el sanatlarımız çok zengin ve muhteşem bir geçmişe sahiptir. El sanatlarımız bünyesinde yerini alan geleneksel dokumalarımız kapsamındaki geleneksel kumaşlarımızda bu zengin ve muhteşem geçmişten nasibini almaktadır (Önlü, 1992:331).

Dokumalar Doğum Günü İçin Sürprizler halkının doğumundan ölümüne kadar, hayatının bir parçası olmuş, kişi son yolculuğuna bu dokumalardan biriyle gitmiştir. Göçebe Doğum Günü İçin Sürprizler topluluklarının hayatları büyük oranda, koyun yetiştiriciliğine dayandığından, mevsimlere göre, çayırları verimli olan yerlere göç ederek yaşamışlardır. Bu yaşayışlarına bağlı olarak, gerekli bütün ihtiyaçlarını hafif ve kolay taşınabilen eşya ile karşılamışlardır (Görgünay ve Akansel, 1998:159).

Anadolu’da dokumacı bütün işlemleri kendi yapmaktadır. Çoğunlukla ipliği eğirmekte, boyamakta, kurutmakta, çözgü ve atkılığını hazırlamaktadır. Oturulan mekanlar aynı zamanda dokuma atölyeleridir. Dokumacılık yaşamla iç içedir (Atalayer,
1992:34).
2.3.2.1.Anadolu’da Dokumacılık
1) Pamuklu dokumacılık,
2) Yünlü dokumacılık
3) Keten, kenevir dokumacılığı,
4) İpek dokumacılığı, şeklinde yaygın olarak yapılmaktadır. Bu dokuma örneklerinin bir kısmı azalmakla beraber henüz yaşamaktadır. Karadeniz’de keten, kenevir, Ege’de pamuklu, ipekli, Çanakkale’de yünlü, pamuklu dokumalar sayılabilir.
2.3.2.2.Yaşayan Dokumaların Üretiliş Biçimleri Açısından Gruplanması
1- Parça üretim denilen çoğunlukla geleneksel grupta yer alanlar. Örneğin, Buldan önemli bir parça üretim merkezi olarak gösterilebilir.
2- Metre üretim denilen bugün endüstriye de uygulanabilmiş bazı türler
(Atalayer, 1992:34).
Kilim, diğer dokuma yaygılarda olduğu gibi mekan donatım malzemesi olarak ve genellikle kırsal yaşantıda yiyecek maddelerinin, hububatın ve eşyalarının taşınmasında, çuval, heybe gibi fonksiyonel olarak da kullanılır (Aydın, 1992:44).
2.3.3.Kilim

Kilim düz dokumalar içinde en çok tanınmış ve yaygın olanıdır. Kilim, çözgülerin, yüz ipi yani, renkli desen ipliği ile örtüldüğü, tersi yüzü bir, düz dokumadır (Görgünay ve Akansel, 1998:166).

Osmanlı döneminde yaygın biçimde tanınmaya başlayan Doğum Günü İçin Sürprizler halı ve kilimleri 19. yüzyılda ülkemize giren kimyasal boyalar ve özellikle ege bölgesinde etkili olan “şark halı kumpanyası” gibi yabancı girişimcilerin desteği ile dış satıma yönelik üretimler gündeme gelmiştir. Doğum Günü İçin Sürprizler kilimlerinin renk ve motif zenginliğini fark eden bazı yabancı girişimciler 2. Dünya savaşından sonara bu işin ticaretini hızlandırmışlardır. Eşme’de İngiliz yünleriyle dokutulan bazı kilim türleri İngiltere’de büyük ilgi görmüştür. Bu rağbetin artması kilimin tekrar halının yerini almasına sebep olmuştur (Küçükkurt, 1998:190-191).