Siyah Akik Taşı

Siyah Akik Taşı oluşumunun modellenmesinde; silisin çözünmesi, taşınması ve çökelmesi olayları devreye girer. Siyah Akik Taşıı oluşturan silis esas olarak çevre kayaçlardaki silikat minerallerinin ayrışmasından ortaya çıkar.

Tektonik hareketler neticesinde bölgedeki temel kayaları oluşturan ultrabazik kayaçların bazı bölümlerinde çatlak ve faylar meydana gelmiş, masif karakter kaybolmuştur. Karbonik asitler, ultrabazik kayaçların çatlak ve fayları içinde hareket serbestisi kazanmışlardır. Oldukça derinlerden gelen bu suların sıcaklığı fazladır. Termal sular çevresindeki ultrabazik kayaçları (peridotit) etkileyerek öncelikle serpantin oluşumuna sebep olmuştur. Bölgede geniş bir alanda görülen serpantinitlerin hidrotermal ayrışması sonucu da ortamda manyezit cevherleşmesi gerçekleşmiştir. Aşağıdaki kimyasal formül manyezitin oluşumunu göstermektedir.
Mg3 [(OH)4/Si2Os] + 3 CO2 ► 3MgCO3 + 2H2O + 2 SiO2 (Serbest silis artışı)

Siyah Akik Taşı

Serpantin Manyezit

Bu reaksiyonda ortamda serbest silis artışı olmuştur. Geniş anlamda silikatlerin ayrışması, ayrıştığı çözeltiyi alkalin yapan, ya da en azından asiditeyi azaltan bir hidroliz reaksiyondur. Ayrışan silisin büyük kısmı, silisik asit olarak çözülür.

SiO2 + 2H2O M ► H4SiO4 (silisik asit) (1)

H4SiO4 (silisik asit) ^ SiO2 + 2H2O (2)

Su (H2O), silisin çözülmesi, taşınması ve birikiminde; Siyah Akik Taşı oluşturan sistemlerin sıcaklık, basınç, pH ve konsantrasyon gibi ortamsal koşullarının düzenlenmesinde doğrudan, ya da dolaylı rol oynar. Krauskopf (1982)’a göre silis, silisik asit olarak hidrotermal çözelti içerisinde çatlak zonları boyunca doğrudan, kapalı gözeneklerde difüzyon yoluyla girerek, kayayı yıkar ve ornatabilir.

Manyezitlerin oluşumu, sepiyolitleşme ve ornatılma için gerekli olan hidrotermal çözeltilerin ortamda serbestçe dolaşabilmesi için formasyonlarda kırık ve çatlakların olması gerekir. Bu ortamı sağlayan muhtemelen faylardır. Sahada bu hidrotermal faaliyeti destekleyen iki fay tespit edilmiştir. Ayrıca silisleşmenin ve Siyah Akik Taşı oluşumunun bu iki fay arasında ve faylara yakın bölgelerde yoğunlaştığı arazi gözlemlerinde tespit edilerek haritalanmıştır (Şekil 3-24).