Bölgenin genel jeolojik yapısı içinde bulunan metamorf paleozik kısımlarla çok az granit ve bunların üzerine gelen neojen örtü tabakalarına rastlanır.
Paleozik kısımlar mikaşistler, kuvasitler, fillitler, gnayslar ve mermerlerden oluşmaktadır.Neojen tabakalarda marnlar hakim olup, bunlar yer yer marnlı kalker ve greli marnlarla geçişler gösterir.
Pegmatitler ancak granitle metamorf kısımlar içerisinde rastlanır, neojende ise görülmezler. Yani pegmatitlerin oluşumu neojenden eskidir. (O. Bayramoil)
4.3 Mavi Akik Taşı Maden Sahasından Numune Alma
Mavi Akik Taşı numuneleri Demirci yöresine bulunan iki ayrı ocaktan üretim sahasından yaklaşık 50 kg’lık temsili numuneler halinde alınmıştır.
Alınan numuneler Ocak 1 (F1) ve Ocak 2 (F2) olarak kodlanmıştır.
Şekil 4.2’de Demirci yöresinden elde edilen Mavi Akik Taşı cevheleri zenginleştirme akım şeması verilmiştir.
Bu çalışmada Kalemaden A.Ş.’ye ait Demirci yöresi Mavi Akik Taşı sahalarından temin edilen F1 ve F2 Mavi Akik Taşı cevheri olmak üzere iki tip cevher oluşumunun mineralojik ve makroskobik yapısı ile kimyasal, fiziksel ve yapısal özellikleri incelenmiş ve araştırılmıştır.
5.1.1 İnce Kesit Yöntemi İle Mineralojik İçeriğin Belirlenmesi
Demirci yöresi Mavi Akik Taşılarının mineralojik yapısının saptanabilmesi için Demirci yöresindenden iki farklı ocaktan temin edilen iki tip Mavi Akik Taşı cevherinden alınan el örneklerinden ince kesit hazırlanmıştır. Demirci yöresi Mavi Akik Taşılarının mineralojik yapısı DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünde incelenmiştir. İnce kesit görüntüler sırasıyla Şekil 5.1 , Şekil 5.2 gösterilmiştir.
F1 Mavi Akik Taşı Cevheri Hazırlanan ince kesitlerden yapılan mikroskobik incelemelerde Mavi Akik Taşı örneklerinin genel mineral bileşimleri kuvars, plajioklas, ortoklas, muskovit, biyotit, turmalin olarak saptanmıştır. Kuvars mineralleri dilinimsiz oluşları, düşük rölyefli, genelde düşük girişim renkleri, öz şekilsiz oluşları, dalgalı sönme göstermeleri ve girik kristal sınırları ile belirgindir (Şekil 5.1) Ortoklaslarda gözlenen diğer önemli bir özellik ise yaygın pertitik yapıların gözlenmesidir. Özellikle yama şekilli pertitlerde plajioklasların ikizlenmeleri belirgin şekilde gözlenebilmektedir (Şekil 5.2) Kayaçta gözlenen en yaygın mika grubu mineralleri muskovitlerdir.
Şekil 5.2 Ortoklaslarda gözlenen pertitik yapılar
F2Mavi Akik Taşı Cevheri Mavi Akik Taşı grubu minerallerden plajioklaslar öz şekilsiz kristaller şeklinde kuvars ve ortoklasların arasında yer alırlar. Yer yer polisentetik ikizlenme gösteren plajioklaslar bu özellikleri ile diğer minerallerden kolaylıkla ayrılırlar (Şekil 5.3). Kayaçta gözlenen en yaygın mika grubu mineralleri muskovitlerdir. Yer yer az oranda biyotit mineralleride saptanmıştır. Muskovitler yüksek girişim renklerine sahip olup, tek yönde belirgin dilinim sunan, pleokrizmasız, levhamsı kristaller şeklinde gözlenirler (Şekil 5.4). Kayaçlarda gözlenen aksesuar minerallerden turmalinler yüksek rölyefli, canlı irişim renkli ve belirgin kahverengi tonlarda pleokroizma renkleri ile tanınırlar (Şekil 5.5). Zirkonlar ise yine yüksek rölyefli ve yüksek girişim renkli, yarı öz şekilli veya öz şekilli kristaller şeklinde gözlenmektedir.
Şekil 5.3 Ortoklaslarda gözlenen pertitik yapılar. Plajiyoklaslarda yer yer tipik polisentetik ikizlenme
gözlenmetedir.
Şekil 5.4 Mavi Akik Taşılarda gözlenen yüksek girişim renkli ve levhamsı muskovit mineralleri.
Şekil 5.5 Mavi Akik Taşılarda gözlenen canlı girişim renkli ve kuvvetli kahverengi plekroizma sunan turmalinler.
5.2 Demirci Yöresi Mavi Akik Taşılarının Kimyasal Analizleri
Sahalardan alınan Mavi Akik Taşı cevherlerinin kimyasal analizi Tablo 5.1 ‘de verilmiştir.
Tablo 5.1 Demirci yöresi Mavi Akik Taşıları kimyasal kompozisyonu
Açıklamalar % A.Z. % % % TiO2 Fe2O3 % CaO % MgO % Na2O % K2O % K2O
Numune 1 (F1) 0,71 74,39 15,50 0,04 0,40 0,81 0,04 4,27 3,98 8,25
Numune 2 (F2) 0,65 72,99 16,12 0,06 0,38 0,85 0,01 6,13 2,42 8,55
Demirci yöresinden alınan iki Mavi Akik Taşı örneği ayrı ayrı yapılan kimyasal analizler sonucunda her iki numunenin de % 74,39-72,99 SiC-2, % 15,50-16,12 M2O3, %0,04-0,06 TiÜ2, % 0,40-0,38 Fe2C3, % 0,81-0,85 CaO, % 0,04-0,01 MgO, % 4,27-6,13 Na2C, % 3,98-2,42 aralıklarında K2O içerdiği ve bu değerler ile oldukça yakın bir kompozisyona sahip olduğu ancak Na2O tenörünün F2 Mavi Akik Taşı cevherinde daha yüksek olduğu bulunmuştur.
Bölgenin genel jeolojik yapısı içinde bulunan metamorf paleozik kısımlarla çok az granit ve bunların üzerine gelen neojen örtü tabakalarına rastlanır.
Paleozik kısımlar mikaşistler, kuvasitler, fillitler, gnayslar ve mermerlerden oluşmaktadır.Neojen tabakalarda marnlar hakim olup, bunlar yer yer marnlı kalker ve greli marnlarla geçişler gösterir.
Pegmatitler ancak granitle metamorf kısımlar içerisinde rastlanır, neojende ise görülmezler. Yani pegmatitlerin oluşumu neojenden eskidir. (O. Bayramoil)
4.3 Mavi Akik Taşı Maden Sahasından Numune Alma
Mavi Akik Taşı numuneleri Demirci yöresine bulunan iki ayrı ocaktan üretim sahasından yaklaşık 50 kg’lık temsili numuneler halinde alınmıştır.
Alınan numuneler Ocak 1 (F1) ve Ocak 2 (F2) olarak kodlanmıştır.
Şekil 4.2’de Demirci yöresinden elde edilen Mavi Akik Taşı cevheleri zenginleştirme akım şeması verilmiştir.
Bu çalışmada Kalemaden A.Ş.’ye ait Demirci yöresi Mavi Akik Taşı sahalarından temin edilen F1 ve F2 Mavi Akik Taşı cevheri olmak üzere iki tip cevher oluşumunun mineralojik ve makroskobik yapısı ile kimyasal, fiziksel ve yapısal özellikleri incelenmiş ve araştırılmıştır.
5.1.1 İnce Kesit Yöntemi İle Mineralojik İçeriğin Belirlenmesi
Demirci yöresi Mavi Akik Taşılarının mineralojik yapısının saptanabilmesi için Demirci yöresindenden iki farklı ocaktan temin edilen iki tip Mavi Akik Taşı cevherinden alınan el örneklerinden ince kesit hazırlanmıştır. Demirci yöresi Mavi Akik Taşılarının mineralojik yapısı DEÜ Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünde incelenmiştir. İnce kesit görüntüler sırasıyla Şekil 5.1 , Şekil 5.2 gösterilmiştir.
F1 Mavi Akik Taşı Cevheri Hazırlanan ince kesitlerden yapılan mikroskobik incelemelerde Mavi Akik Taşı örneklerinin genel mineral bileşimleri kuvars, plajioklas, ortoklas, muskovit, biyotit, turmalin olarak saptanmıştır. Kuvars mineralleri dilinimsiz oluşları, düşük rölyefli, genelde düşük girişim renkleri, öz şekilsiz oluşları, dalgalı sönme göstermeleri ve girik kristal sınırları ile belirgindir (Şekil 5.1) Ortoklaslarda gözlenen diğer önemli bir özellik ise yaygın pertitik yapıların gözlenmesidir. Özellikle yama şekilli pertitlerde plajioklasların ikizlenmeleri belirgin şekilde gözlenebilmektedir (Şekil 5.2) Kayaçta gözlenen en yaygın mika grubu mineralleri muskovitlerdir.
Şekil 5.2 Ortoklaslarda gözlenen pertitik yapılar
F2Mavi Akik Taşı Cevheri Mavi Akik Taşı grubu minerallerden plajioklaslar öz şekilsiz kristaller şeklinde kuvars ve ortoklasların arasında yer alırlar. Yer yer polisentetik ikizlenme gösteren plajioklaslar bu özellikleri ile diğer minerallerden kolaylıkla ayrılırlar (Şekil 5.3). Kayaçta gözlenen en yaygın mika grubu mineralleri muskovitlerdir. Yer yer az oranda biyotit mineralleride saptanmıştır. Muskovitler yüksek girişim renklerine sahip olup, tek yönde belirgin dilinim sunan, pleokrizmasız, levhamsı kristaller şeklinde gözlenirler (Şekil 5.4). Kayaçlarda gözlenen aksesuar minerallerden turmalinler yüksek rölyefli, canlı irişim renkli ve belirgin kahverengi tonlarda pleokroizma renkleri ile tanınırlar (Şekil 5.5). Zirkonlar ise yine yüksek rölyefli ve yüksek girişim renkli, yarı öz şekilli veya öz şekilli kristaller şeklinde gözlenmektedir.
Şekil 5.3 Ortoklaslarda gözlenen pertitik yapılar. Plajiyoklaslarda yer yer tipik polisentetik ikizlenme
gözlenmetedir.
Şekil 5.4 Mavi Akik Taşılarda gözlenen yüksek girişim renkli ve levhamsı muskovit mineralleri.
Şekil 5.5 Mavi Akik Taşılarda gözlenen canlı girişim renkli ve kuvvetli kahverengi plekroizma sunan turmalinler.
5.2 Demirci Yöresi Mavi Akik Taşılarının Kimyasal Analizleri
Sahalardan alınan Mavi Akik Taşı cevherlerinin kimyasal analizi Tablo 5.1 ‘de verilmiştir.
Tablo 5.1 Demirci yöresi Mavi Akik Taşıları kimyasal kompozisyonu
Açıklamalar % A.Z. % % % TiO2 Fe2O3 % CaO % MgO % Na2O % K2O % K2O
Numune 1 (F1) 0,71 74,39 15,50 0,04 0,40 0,81 0,04 4,27 3,98 8,25
Numune 2 (F2) 0,65 72,99 16,12 0,06 0,38 0,85 0,01 6,13 2,42 8,55
Demirci yöresinden alınan iki Mavi Akik Taşı örneği ayrı ayrı yapılan kimyasal analizler sonucunda her iki numunenin de % 74,39-72,99 SiC-2, % 15,50-16,12 M2O3, %0,04-0,06 TiÜ2, % 0,40-0,38 Fe2C3, % 0,81-0,85 CaO, % 0,04-0,01 MgO, % 4,27-6,13 Na2C, % 3,98-2,42 aralıklarında K2O içerdiği ve bu değerler ile oldukça yakın bir kompozisyona sahip olduğu ancak Na2O tenörünün F2 Mavi Akik Taşı cevherinde daha yüksek olduğu bulunmuştur.