KASİTERİT TAŞI DOĞAL HALDE

KOLEKSİYON PARÇASIDIR

DOĞADA ZOR BULUNAN MİNARELLERDEN BİRİDİR

12 GR

UFAK PARÇA TAŞIN YOĞUNLUĞU ÇOK  AĞIR

KASİTERİT TAŞI

Periyodik çizelgenin IV A grubunda yer alır. Gümüş parlaklığında, kolayca levha haline getirilen bir metaldir. İlkçağdan beri, özellikle tunç yapımında kullanılan bir elementtir.
Sembolü: Sn
Atom Numarası: 150
Atom Ağırlığı: 118.69
Elemet serisi: Zayıf Metal
Maddenin Hali: Katı
Görünümü: Gümüş, parlak gri

PERİYODİK TABLO

Fiziksel Özellikler:
Erimesi ve öteki metallerle alaşımları oluşturması sırasında önemsiz bir buharlaşma görülür. Pek çok başka metalle alaşım yapar ve onlara sertlik ve dayanıklık kazandırır. Bu metallerden yalnızca bazıları küçük ölçülerde; erime noktasındaki saf kasiteritda eriyebilirler. kasiterit, özellikle erime noktası yüksek metallerle serbest olarak alaşım yapar. Bakır, nikel, gümüş ve altın, sıvı kasiteritda oldukça iyi çözünürler. kasiterit oksitin, oluştuğu yüzeylerde sertleştiri-ci bir etkisi vardır. Erimiş haldeki kasiterit; demir, çelik, bakır ve bakır-yoğun alaşımlara uygulandığında yüzeylerine tutunarak parlak bir kaplama oluşturur. kasiterit kaplamak, altındaki metalin oksitlenmesini önler, şekil verilebilir ve lehimlenebilir özelliğiyle metalin sonraki işlemlerine olanak sağlar. kasiteritın iki allotropik şekli vardır: Beta kasiterit (beyaz kasiterit) ve alfa kasiterit (gri kasiterit).

Nazarı Çeker Taşıyana Başarı Sağlar Unutkanlık İçin Kullanılır.Konsantarasyonu Sağlar

Kimyasal Özellikleri:
Hem kuvvetli asitlerle hem de kuvvetli bazlarla reaksiyona girebildiğinden iki yönde etkili bir metaldir. Saf suyun, üzerinde bir etkisi yoktur. Sulu çözeltilerde, oksijen korozyon olayını hızlandırır. Oksijenin yokluğu halinde ise, kasiteritın yüksek potansiyeli (0.75 V) yüzeyinde asitlerin etkisini bile azaltacak bir hidrojen tabakası oluşmasına neden olur.

Normalde yüzeyi ve kalınlığı sıcaklıkla doğru orantılı olarak artan ince bir oksit tabakasıyla kaplıdır. Havasız ortamlardaki bir kasiterit kaplı çelik, asitli çözeltilerle ilişkiye sokulduğunda negatif potansiyelde bir kasiterit-demir çifti oluşur. Bu olay sırasında kasiterit kaplama, anot olarak kullanılır ve molekül yığılmasına demir değil kendisi uğrar. Aksi bir durumda, eriyen demirin; başlıca kullanım alanı olan konservecilikte tadı ve görüşü bozması nedeniyle işlem bir temel taşı oluşturmaktadır.

kasiterit; hidrojen, azot, karbondioksit ve gaz amonyakla direk olarak reaksiyona girmez. Nemli olduğunda kükürtdioksit kasiteritı etkiler. Klor, brom ve iyotla kolaylıkla, fosforla oda sıcaklığında yavaşça reaksiyona girer. Halojen asitleri, özellikle sıcak ve derişik oldukları zaman, kasiteritla şiddetle tepkimeye girer. Sıcak sülfürik asit, kasiteritı eritir. Nitrik asitle yavaşça tepkir; ancak asit derişik olduğunda hidratlı kasiterit oksit haline gelir. Sülfürlü, klorosülfürik ve pirosülfürik asitlerle hızla reaksiyona girer. Fosforik asidin kasiteritı eritici etkisi, öteki mineral asitlerinden oldukça azdır. Laktik aist, sitrikasit, tartarik asit ve okzalik asit gibi organik asitlerle atmosfer ortamında yavaşça tepkir. Amonyum hidroksit ve sodyum karbonat gibi sulandırılmış çözeltilerin üzerindeki etkisi zayıftır; fakat sodyum ve potasyum hidroksit gibi kuvvetli alkaliler soğuk ve sulandırılmış olduklarında kasiteritı eriterek (+4) değerlikle kasiterit bileşikleri oluştururlar. Potasyum peroksisül-fat, demir klorür ve sülfat ile kasiterit klorür gibi oksitleyici tuzlar ve çözeltileri kasiteritı eritirler.

Doğada Bulunuşu:
En büyük kasiterit üreticisi ülkeler, Malaysiya, Endonezya, Tayland, Bolivya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Avustralya, Nijerya ve Çin’dir. kasiteritı en yoğun olarak içeren mineral “kassiterit”tir. Bu mineral, kalınlığı fazla olmayan çözeltiler halinde birikmiştir. Dünyadaki kasiterit cevherleri ise genellikle alüvyonlu bölgelerde bulunur. Bugün kasiterit çağdaş madencilik teknolojisi sayesinde, içindeki kasiterit oranı ancak %0.01′i bulan cevherlerden ekonomik olarak elde edilir. Yoğun olarak kasiterit içeren damarlar Bolivya’da ve İngiltere Cornvall’da bulunur. Buralarda kassiterit minerali, yeraltında soğuyan granit kayalar arasında sıkışmış durumdadır.

Elde Edilişi:
Doğada kasiteritı en yoğun olarak içeren kassiterit minerali, alüvyonlu birikintilerden üç yolla elde edilir.
1. Irmakların getirdiği alüvyonların taranmasıyla;
2. Belli bir düşüye sahip akarsu bölgelerinde hidrolik olarak;
3. Açık havza yöntemiyle. Kassiteritin iyi taneleri bir çakıl taşından 2.5 kez daha ağırdır ve %70.77 oranında kasiterit içerir.

Bileşikleri:
kasiterit (+2) bileşikleri:
kasiterit 2-bromür: Sarı toz şeklindedir. Sulandırılmış hidroklorik asit, su, alkol, eter ve asetonda çözünür. Havada oksitlenerek rengi kahverengi olur. Spesifik ağırlığı: 5.117 (17°C), erime noktası: 215°C- kaynama noktası: 619°C.

kasiterit 2-klorür: Beyaz kristalin yapıda bir katıdır. Havdan oksijen alarak çözünmeyen oksiklorür haline dönüşür. Suda, alkalilerde, tartarik asitte ve alkolde çözünür. kasiteritın hidroklorik asitte çözülmesiyle elde edilir. Havada 2 mg/m3 oranında bulunur. Bazı bileşikleri indirgeyici olarak kullanılır.

kasiterit kromat: Kahverengi ve toz halindedir. Suda hemen hemen çözünmez. SnCl2 ve sodyum kromatin reaksiyonuyla elde edilir. Zehirli olup porselen yapımmda kullanılır.

kasiterit 2-fluorid: Beyaz, parlak, acı ve tuzlu bir tadı olan kristalin yapıda bir tozdur. Erime noktası: 212-214 °C. Alkolde ve eterde çözünmez, ancak suda çözünür. Diş macunlarındaki fluoridin sağlanmasında kullanılır.

kasiterit oksit:Kahverengi-siyah toz. Asitlerle ve kuvvetli bazlarla reaksiyona girer. Suda çözünmez. Spesifik ağırlığı: 6.3; erime noktası: 1.080°C (60 mm). CO2 akımında kasiterit hidroksitin ısıtılmasıyla elde edilir; indirgeyici olarak kullanılır.

kasiterit sülfat: Ağır, beyaz ya da sarımsı kristaller halindedir. Suda ve sülfürit asitte çözünür. kasiterit oksite sülfürik asit eklenmesiyle elde edilir. Zehirleyici olup, otomobil pistonlarının kaplanmasında kullanılır.

kasiterit sülfit: Koyu gri ya da siyah kristain tuz. Spesifik ağırlığı: 5.08; erime noktası: 880 °C., kaynama noktası: 1.230°C. Derişik hidroklorik asitte bozunurak erir, suda çözünmez. Zehirleyicidir ve havada 2 mg/m3 oranında bulunur. Hidrokarbonların polimerizasyonunda katalizör olarak kullanılır.

kasiterit (+4) Bileşikleri:

kasiterit bromür:Beyaz, katı ve kristalin yapıdadır. Suda ve alkolde çözünür. Spesifik ağırlığı: 3.3; erime noktası:3 l°C;kaynama noktası:203 °C.

kasiterit klorür:Sodyum klorürle çift tuz oluşturur. Renksiz kostik kıvı. Suyla birleşince kristal yapılı bir katıya dönüşür. Spesifik ağırlığı: 2.27; -33°C de tüter, 114°C’de kaynar. Soğuk suda ve alkolde çözünür, sıcak suda bozu-nur; zehirleyicidir. Seramiklerin kaplanmasında, şekerin beyazlatılmasında kullanılır.

kasiterit kromat: Kahverengi-sarı, kristalin toz. Suda fazla çözünmez. Kronik asitle kasiterit hidroksitin reaksiyonundan elde edilir. Zehirleyiciolup porselen boyanmasında kullanılır.

kasiterit peroksit:Değişik ölçülerde su içeren beyaz anhidrik toz. Spesifik ağırlığı: 6.6-6.9; erime noktası: 1.127°C. 1.800°C’de süblimleşir. Derişik sülfürik asitte ve hidroklorik asitte çözünür, suda çözünmez. Doğada kassiterit mineralinden elde edilir. kasiterit tuzlarının eldesinde, tekstilde ve kozmetikte kullanılır.

kasiterit 2-sülfit:Sarı-kahverengi toz. Derişik hidroklorik asitte çözünür, suda çözünmez. Spesifik ağırlığı: 4.42-4.6; erime noktası: 600°C. Deriyi ve gözleri tahriş eder. Taklit altm kaplamada ve boya maddesi yapımında kullanılır.

Kullanım Alanları:
Kaplamlar, alaşımlar ve oluşturduğu bileşikler en önemli kullanım alanlarıdır. Saf kasiterit ve alaşımları, hemen tüm metallere kaplama olarak uygulanabilir. Bu ise daldırma ya da elektroliz yöntemleriyle yapılır. kasiterit, kapladığı metal yüzeylerini kendisi oksitlenerek ya da aşınarak korur. Kaplamlar ayrıca metal yüzeylerin lehimlenebilme yeteneğini artırır; boya ya da cilalar için elverişli bir alt yüzey oluşturur.