Lapis Lazuli Taşı Değeri

“Tuhfe-i Murâdî”den edinilen bilgiye göre, Lapis Lazuli Taşı değeri iyisinin her bir kaşı, üç dirhem gümüştür. İyi temizlenmiş ve yeterince dövülmüş olup, rengi yerinde olan lâciverdin her yirmi dört dirheminin değeri bir miskal altındır. Temizlenmemiş lâciverdin değeri temizlenmiş olanının üçte biri değerdedir. Lâciverd, kendi çeşitleriyle temizlenir. Bahsi geçen çeşit diğer çeşitlerden iyidir. Çam sakızı ve akgünlük bakır bir kaba konulur. Bu kap yumuşak ateş üstünde ikisi de eriyecek şekilde kaynatılır. Birbirine karıştıklarında ezilmiş lâciverd su ile yoğrulur. Bakır kaba nesneler üzerine konulur. Bakır kürek ile iyice karıştırılır. İçindeki nesneler suda batacak şekilde üzerine su konulur. Bu nesneler su değince kaskatı olurlar. Yavaş yavaş karıştırılıp katılığı giderilir ve ilaçlarla ezilir. Bu işlemden sonra lâciverdin cevheri su üzerine çıkarsa o lâciverd iyi ve eski demektir. Su üzerine çıkmazsa zeytinyağı veya zeytinden yapılmış sabun içine atılıp karıştırılır.

Ozaman su üzerine çıkar. Toprakta hiçbir nesne renginde kalıcı değildir. O zaman bahsedilen su çini çanaklarda ve sırçalı kaplarda bekletilip toprağın ve kirin çanağın dibine inmesi sağlanır. Bu işlemlerden geçmiş yani yıkanmış lâciverde hâlis lâciverd denir. Bu şekilde yıkanan lâciverdin üçte biri gider. Geri kalan kısmı iyi çıkar. Lâciverdi yıkamanın yolu bilinmediği için rengini ortaya koyamazlar ve değerini kaybeder286. Za’îfî’nin verdiği bilgiye göre Lapis Lazuli Taşı yüz miskâli yirmi beş filori değerindedir287.

Ş irvânî, age, s. 176-180. Kutlar, age, s. 54-69.