Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin

Geleneksel yaşamda kilim dokumaları çeyiz hazırlama ve düğün geleneklerinde de önemli bir yere sahiptir. Kız nişanlanmadan önce evi için yer yaygısı ve duvar kilimi dokumaya başlar. Kız istenip verildikten sonra, nişanlanan kız düğüne kadar sabretmesi için kilim dokumaya başlar. Bir inanıla göre nişanlı kız uğur getirmesi, düğün ve evlilik hayatının mutluluğu için camiye büyük bir kilim dokur. Bu kilim altınbaş kilimi olup nişanlı kız ile onun arkadaşı olan bekar bir kız tarafından dokunur. Dokuma esnasında uğur getirmesi amacıyla ortadaki iki bölüme kızların saçı konur. Çeyizde yer yaygılarının yanında sırtta testi taşımak amacıyla “arkalaç”, erzak saklamak amacıyla çuval dokunmaktadır. Günümüz şartları dolayısıyla bu dokumalar azalmaktadır (Küçükkurt, 1998:191).
Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin iye’de el halıcılığına ilişkin yayınlarda halıcılığın kaynağının Orta Asya olduğu, Anadolu’ya halıcılığı Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçinlerin getirdiği, ilk Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin halısının pazırık kurganında bulunan halı olduğu anlatılır. Yaklaşık son yüzyıldır bu konuda yapılan yayınlarda ise, ilk kaynaklarda yer alan bilgiler tekrarlanır (ÖzDoğum Günü Hediyeleri Kadın İçin, 1998:231).

Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye’de el halıcılığı hakkında tarihsel bilgiler veren bu yayınlarda konu, ulusal sanat ve kültür bazında halının görsel özellikleri ön planda tutularak makro düzeyde ele alınmış bunun yanında, henüz Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye genelinde el halılarının yöresel özelliklerini belirleyen ana kategoriler de oluşturulamamıştır. Ancak günümüzde yöresel el halıcılığına ilişkin bilgilerin önemi de dikkate alınmaya başlanmıştır. Ayrıca Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye’de gelişen el halıcılığının bu coğrafyadaki tarihinde kültür tarihi açısından önemli olan unsurlarda tam olarak ortaya konamamıştır. Bir başka deyişle, el halılarının günlük yaşamdaki üretim aşamaları, üretim teknolojisi, günlük ve törensel yaşamdaki işlevleri, ne için, kim için, nasıl ve kimlerce üretildiği gibi konularda elde edilen bilgiler de tam anlamıyla değerlendirilememiştir. Günümüzde, Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye’de el halıcılığının tarihi ile ilgili yayınlara eleştiriler geliştirilmeye, halıcılığın Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye’deki gelişimine ışık tutan yeni bilgi ve belgeler gün ışığına çıkarılmaya başlanmıştır (ÖzDoğum Günü Hediyeleri Kadın İçin, 1998:231).

2.3.4.1. Halıcılığın Anadolu’daki Önemi

Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçiniye’de el halıcılığına kültürel anlamda bakıldığında halının, toplumda bir işlevi yerine getirdiği, toplumun yaşam biçimi ile doğrudan ilgili olduğu görülür. Bu nedenle, toplumda bir gereksinmeyi karşılamak üzere toplumca geleneksel olarak üretilen, etnografik eşyalardan farklı olmayan el halısının, doğru anlaşılması, doğru anlatılabilmesi için, bu ürünlerin, üretim aşamasında ve kullanımında ortaya çıkan gelenek, görenek gibi toplumsal kuralların bilinmesi gerekir (ÖzDoğum Günü Hediyeleri Kadın İçin, 1998:231).

Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin halı sanatı motif, renk ve kompozisyon özellikleriyle üretildikleri dönemin kültürel durumu ve sanat anlatışını yansıtması bakımından önem taşır. Bu özellikleriyle geçmişten günümüze ulaşan Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin halı sanatı, geçmişteki özellikleriyle belge niteliğindedir (Tozun, 1998:265).

Geleneksel Doğum Günü Hediyeleri Kadın İçin el sanatları içerisinde özel bir yere sahip olan ve geçmişi oldukça eski dönemlere uzanan Anadolu’nun hemen her yerinde çeşitli alanlarda üretilen “el dokumacılığı” günümüze kadar ulaşmış en önemli el sanatlarımızdandır (Ülger, 1998:286).

Dokuma sanatı yüzyıllar boyu konuşma dilini motif ve renklerin ifade ettiği sessiz bir iletişim aracı olmuştur (Ülger, 1998:286).

Çıkış noktası ihtiyaçtan kaynaklanan zaman içerisinde kişinin estetik değerleriyle birleşerek “sanat”a dönüşen dokumalar farklı yörelerde de olsa aynı tekniklerin kullanıldığını göstermektedir (Ülger, 1998:286).

Geleneksel dokumalarımızdan halı, kilim, cicim, zili ve sumağın dokunmasında atkıların ve düğümlerin sıkıştırılmasında kullanılan alete “kirkit”, kirkit kullanılarak dokunan el dokumalarına ise “kirkitli dokumalar” adı verilmektedir (Ülger, 1998:286).

Geleneksel dokumalar, ticari kaygı düşüncesiyle günümüzde eski sanatsal etkilerini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Motif, renk ve kompozisyon değerleriyle yörelere göre farklı özellikler gösteren geleneksel dokumalar ait oldukları yörenin kimliğini taşıması ve sürdürebilmesi için yozlaştırılmadan üretilmelidir (Ülger,
1998:287).