Yeşim Taşı Çeşitleri Renkleri İsimleri

Günümüz kaynaklarında Yeşim Taşı iki türüne rastlanır. Bunlar “daha çok Türkistan ve Doğu Sibirya kökenli” nefrit ve jadeyittir. Nefrit, jadeyite oranla daha değersiz, fakat daha çok elde edilenidir. Kolay kırılabilme ve yağsı parlaklığıyla jadeitten ayrılır. Nefritin en önemli kaynağı Çin’deki Hoten ve Yarkent bölgeleriyle Sibirya’da Baykal Gölü’dür . Jadeyit ise nefrite göre daha değerlidir. Taneli biçimde kırılır ve parlaklığı daha camsıdır .

Hekimler, bu taşa yasf veya yasb da dermiş. Zîsokoritos, Yeşim Taşı zebercedin bir cinsi olarak tanımlarken, Gâfikî, Yeşim Taşı ve dehnenin aslının aynı olduğu görüşündedir. Farklılık adlandırmadan kaynaklanır. Bazılarına göre Yeşim Taşı dehnenin bir çeşididir. Bazılarına göre ise Yeşim Taşı dehnenin kötü olanıdır. Kimileri de Yeşim Taşı Habeş yakutudur, der. Şarklılar, Yeşim Taşıin ebûkalemûn olduğunu söyler .
Şirvânî’ye göre Yeşim Taşı iki çeşittir. Birinci çeşit iyisidir ve fildişi rengine benzer sarıdır. İkinci çeşidi Çin’den gelir. Beyaz renkte ve sahtedir. Az bulunur. Faydası ve özelliği yoktur. Hoca Nasîrüddîn-i Tûsî Yeşim Taşıin madeni ve çeşidi hakkında şunları söyler:

“Yeşim Taşı Çin’de olur. Burada iki ırmak vardır. Birinin adı Akkaş’tır. Yeşim Taşın iyisi buradan çıkar ve rengi sarıya yakın beyazdır. Diğerinin adı Karakaş’tır. Donuk renkli, siyahımsıdır. Bu madenden şebeye benzer siyah ve şeffaf Yeşim Taşıları çıkar. Bu yeri yöneten kişi büyük parçaları kadeh, kaşık, yüzük ve düğme için alıp küçüklerin işçilerine verir .

Zisokoridos, Yeşim Taşıin zeberced cinsinden olduğu ve dört çeşidinin bulunduğu görüşündedir. Birinci çeşidi tıpkı zebercede benzer. İkinci çeşidinin rengi duman rengine benzer. Üçüncü çeşide Yunanlılar usturyûs derler. Manası kevkebî demektir, yani bu çeşit Yeşim Taşıin cismi parlaktır. İçinde beyaz damarlar bulunur. Dördüncü çeşide tarmînûn derler. Manası habbetü’l-hazrâya benzer demektir. Habbetü’l-hazrâ, menegüş ağacının yemişine denir. Dördüncü çeşidin rengi bu ağacın yemişinin rengindedir . 1.11.4.